Cümle Türleri(kurallı..)
Kurallı Cümle (Düz Cümle)
*Yüklemi sonda bulunan cümlelerdir.
Tüm zamanların en iyi filmiydi. (Tamamı yüklem)
Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.
Onu saygıyla anıyoruz.
Her insan ölümü tadacaktır.
www.csskatalogu.tr.gg
Kuralsız Cümle (Devrik Cümle)
*Yüklemi sonda bulunmayan cümlelerdir.
Geceleyin bir ses böler uykumu.
Hissetmiyordu artık ellerini.
Son kez düştü toprağa göz yaşlarımız.
Sakla samanı, gelir zamanı.
Yıllardır görmüyorum onu.
Gülme komşuna, gelir başına.
www.csskatalogu.tr.gg
BASİT CÜMLE:
*Tek bir yargı bildiren, tek yükleme sahip olan ve içinde fiilimsi bulunmayan cümlelerdir.
*Basit cümle deyince aklımıza kısa cümle gelmemelidir. Uzun cümleler de basit olabilir.
O uzun kış gecelerinde, yolun karşısındaki eski zaman kahvesine giderdik.
Şiir, duyguların yoğunlaşmasıdır.
İnsan, insanın aynasıdır.
Gel.
BİLEŞİK CÜMLE:
*Birden fazla yargı içeren cümlelerdir.
Not: Bu konuya geçmeden önce “temel cümle”, “yan cümle” kavramlarının bilinmesi gerekir.
Temel Cümle:
Asıl yargının aktarıldığı cümle yada cümle bölümleridir.
Yan Cümle:
Temel cümlenin tamamlayıcısı ya da açıklayıcısı durumunda olan cümle bölümleridir.
Yan cümle, “fiil, fiilimsi, şart eki, ilgi eki” ile kurulabilir.
SIRALI CÜMLE:
*Tek başına yargı bildiren birden çok cümlenin, virgül yada noktalı virgül ile birbirine bağlanmasıyla oluşan cümlelerdir.
Bu tür cümleler ikiye ayrılır:
a)Bağlı Sıralı Cümle
b)Bağımsız Sıralı Cümle
BAĞLI CÜMLE:
*Birbirine bağlaçlarla bağlanan cümlelerdir.
Geldi ve gitti.
Erken geldim; çünkü, işim çabuk bitti.
Ver de ben yapayım.
Ne gelen var, ne giden.